آمارهای تکان‌دهنده از اسراف
تاریخ انتشار: ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۸۶۵۰۵
رهبر انقلاب در سخنرانی های امسال دو نوبت به آسیب «اسراف» در میان مسئولان و مردم اشاره کردند. در این گزارش ضمن مرور مصادیق بارز اسراف و هدر رفت منابع در کشور، علل و راهکار مقابله با آن را بررسی کردیم.
به گزارش مشرق، روزنامه خراسان نوشت: خیلی هم لازم نیست چرتکه بیندازیم یا به آمار و ارقام مراجعه کنیم که ببینیم آیا ما ایرانی‌ها اهل «اسراف» هستیم یا نه؛ چون خودمان می‌دانیم که در این باره چندان سابقه خوبی نداریم و تقریبا در اغلب موارد که می‌توان از آن آماری مبنی بر اسراف استخراج کرد، احتمالا نام ما در رتبه‌های بالای آن می‌درخشد! برای نمونه شاید مناسب باشد که به روایتی از گزارش سال‌های اخیر سازمان جهانی غذا اشاره کنیم و به گزارش وارد شویم: «طبق برآوردها، مجموع ضایعات غذایی ایران، به اندازه سیرکردن جمعیت گرسنه یک کشور ۱۸ میلیون نفری است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اسراف؛ یک مسئله و مشکل اجتماعیِ ما
به طور قطع، در مواجهه با مسئله اسراف، جدا از ابعاد عمومی آن که مردم نیز می توانند در کنترل آن نقش موثر داشته باشند، بخشی از آن مرتبط با نوع سیاست‌گذاری ها، فرهنگ‌سازی و آگاه‌سازی کلان اجتماع است که متولی آن حکمرانان هستند. رهبر انقلاب امسال و طی چند نوبت درباره «اسراف» تذکراتی جدی دادند.
ابتدا در سخنرانی اول فروردین در حرم مطهر رضوی بود که گفتند: «اسراف در مصرف آب، برق، گاز، نان و بنزین»، «تجمل‌گرایی افراطی که بعضاً تبدیل به مسابقه تجمل‌گرایی، و موجب افزایش هزینه‌ها از جمله هزینه‌های ازدواج شده است»؛ ایشان این مورد را از جمله عیوب و اشکال‌هایی دانستند که باید در رفتارهای عمومی برطرف و اصلاح شود. همچنین 15 فروردین نیز در دیدار مسئولان در بخشی مرتبط با انضباط مالی، درباره اسراف این طور بیان کردند: «ما باید صرفه‌جویی را یاد بگیریم. متأسّفانه این، مشکله اجتماعیِ ملّی ماست؛ ما اسراف می‌کنیم، اسراف زیاد داریم.
انسان مشاهده می‌کند که در بعضی از کشورها صرفه‌جویی‌شان خیلی خوب و مطلوب است؛ هم آحاد مردم، هم مسئولین، هم دستگاه‌های گوناگون دولتی.... اسراف نکردن مال همیشه است، به‌خصوص آن وقتی که درآمد کم است. ما در بخش‌های مختلف دچار اسراف هستیم؛ این را باید مراقبت بکنیم...».ما در این گزارش، به سراغ موارد شاخص اسراف‌گرایی در جامعه می رویم و تلاش می کنیم آن را در آیینه آمار هم بررسی کنیم تا نمای روشن‌تری از وضعیت این آسیب اجتماعی پیش رویمان قرار گیرد.
آب؛ غم این سال‌ها
کم بارشی‌ها و خشکسالی‌های چندساله اخیر، شرایط را به مرحله‌ای رسانده که با وجود بارش‌های گاهی چشمگیر، مخازن سدها بعضا به نصف هم نمی‌رسد. نمونه آن سد بزرگ اکباتان در همدان است که با وجود همه بارش های چند هفته اخیر، تا امروز فقط 12 درصد آن پر شده است. هواشناسی در تازه‌ترین آمار، روز پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد: «بارندگی‌های نیمه شمالی و شرق کشور بی‌هنجاری‌های منفی بسیاری داشته است و از طرفی سدهای اصلی نیمه شمالی کشور از جمله سد سفیدرود در گیلان و سدهای استان تهران و آذربایجان‌ها وضعیت نامطلوبی دارند و حتی نسبت به پارسال هم 40 تا 50 درصد کمتر هستند.»
این شرایط و تکرار وضعیت بحران خشکسالی در سال های متعدد، الگوی مصرف آب را بیش از هر زمان دیگری در معرض دقت و توجه قرار داد و به واسطه همین تمرکز بیشتر، دریافتیم که ما ایرانی ها در هدردادن «آب»، این نعمت کمیاب، چقدر پیشرو هستیم! به این چند گزارش توجه کنید:
مرکز کنترل آب تهران در سال 1401: هر فرد تهرانی ۵ لیتر برثانیه بیش از الگو، آب مصرف می‌کند که با درنظرگرفتن این میزان مصرف برای کل تهرانی ها، این عدد به اندازه نیاز آبی استان یزد با جمعیت بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر است. این گزارش، یک پیشنهاد هم داده است: زمانی که ما برای شست‌وشو شیر آب را باز می‌کنیم بدون استفاده از وسایل کاهنده مصرف، 12 تا 15 لیتر در دقیقه آب مصرف می‌شود که اگر وسایل کاهنده نصب شود، این میزان مصرف به 2 تا 6 لیتر در دقیقه کاهش می‌یابد.
همچنین سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارشی که اواسط سال 1401 منتشر کرد، آورد که کشت برخی محصولات کشاورزی در ایران، سه برابر میانگین جهانی آب مصرف می‌کند.
غذا؛ هر ایرانی 71 کیلو دور ریز در بخش اسراف «غذا» هم شرایط ما بغرنج است. اگرچه در این سال‌ها به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی و گرانی آن، هدررفت و دورریز غذا همچون گذشته نیست، اما با این حال آمارهای برنامه محیط زیست سازمان ملل میزان حیف و میل سالانه غذا در ایران را حدود 6 میلیون تن برآورد کرده و این یعنی هر ایرانی در سال به طور میانگین ۷۱ کیلوگرم غذا را در سطل زباله می اندازد.
البته در این بخش، سایر کشورها هم چندان کارنامه درخشانی ندارند. طبق اعلام این برنامه برخی کشورها به طرز وحشتناکی دورریز غذا دارند. به طور مثال هر بحرینی در سال 132 کیلوگرم و هر فرانسوی سالیانه 85 کیلوگرم دورریز غذا دارند و در آمریکا و کانادا این آمار به 79 کیلوگرم دور ریز در سال می‌رسد.
بنزین؛ رتبه 7 مصرف بنزین در جهان
در مصرف بنزین هم ما در شمار پر مصرف‌های جهان هستیم؛ به طوری که 7 فروردین گذشته، سخنگوی صنف جایگاه‌داران کشور اعلام کرد: «در ایام پایانی سال، رشد مصرف بنزین که در صد سال اخیر بی‌سابقه بود، موجب شد ایران در بین کشورهای جهان به رتبه هفتم از لحاظ مصرف روزانه بنزین برسد.» البته موضوع مصرف بنزین از جمله مواردی است که عوامل متعدد در آن دخیل است و از جمله آن می‌توان به کیفیت نازل خودروها و ضعف‌های جدی در سیستم حمل و نقل کشور اشاره کرد. براساس یافته‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در سال 1401 خودروهای ایرانی نسبت به استاندارد جهانی، سه برابر بیشتر بنزین مصرف می‌کنند.
تجمل‌گرایی؛ یک آفت قدیمی
اما اگر از بخش انرژی و غذا خارج شویم، چالش برخی آداب اجتماعی ما همچون تجمل گرایی و تاکید غیرمنطقی بر انجام هزینه‌های بی جا در زندگی و به ویژه در امر ازدواج، از مواردی است که بر هیچ یک از ما پوشیده نیست. به طور قطع همه ما تاکنون با این مسئله روبه‌رو شده ایم که گرایش به تجمل گرایی، چگونه زندگی ها را دچار عقب ماندگی و تزلزل می کند. مریم معارفی، روان‌شناس در این باره توضیح می‌دهد: ما انسان‌ها ژن تجمل گرایی نداریم اما فرهنگی که داریم با تقلید کورکورانه در گرایش به تجمل گرایی مؤثر است. می توان با آگاهی و آموزش دادن به افراد برای استفاده صحیح از فناوری و فضای مجازی، این تقلید را تا حدودی کم کرد و خودآگاهی را بالا برد تا باور و نگاه منطقی جایگزین باور و نگاه هیجانی شود. آموزش دهیم تا افراد خود را در مقام قیاس قرار ندهند.
همایش‌بازی و اجتماعات بی‌مورد
رهبر انقلاب در سخنانشان در روزهای اخیر درباره اسراف، به دستگاه‌های اجرایی و حاکمیتی هم خطاب کردند.
ایشان «سفرهای بی‌مورد، اجتماعات بی‌فایده، و دستگاه‌های گوناگونی که کارهایی را انجام می‌دهند، چیزهایی را می‌خرند و کارهایی از این قبیل می‌کنند»، این موارد را مصادیق بارز اسراف دانستند که متاسفانه کم هم نیست. دوره کرونا نشان داد برگزار نشدن بسیاری از همایش‌ها، برنامه‌ها و اجتماعات بی‌مورد، آسیب جبران ناپذیری به روند فعالیت‌ها در کشور نزد، بماند که استفاده از روش‌های مجازی نیز در کاهش هزینه‌ها بسیار موثر است که می‌توان به آن تمسک کرد.
به هر روی اگر مجال ورود به تک تک ساحات زندگی ایرانی فراهم شود، درمی‌یابیم که ما ایرانی‌ها در بخش‌های مختلف کم و بیش اهل اسرافیم. طبیعی است بخش زیادی از آسیب نیز متوجه نبود سازوکار مقابله با اسراف از سوی دستگاه‌های اجرایی است. برای نمونه چه ضرورتی دارد، برج‌ها و ساختمان‌ها نمای خود را با نورافشانی تزئین کنند؟ آیا نمی‌توان راهکارهای جایگزین برای این گونه موارد یافت؟
علت و راهکار چیست؟
دکتر امان‌ا... قرائی مقدم نیز علت عمده اسراف در منابع انرژی را عامل «تأخر فرهنگی» دانسته و می‌گوید: جوامعی که از نظر تاریخی زودتر به امکانات و فناوری دست یافته‌اند، کمتر دچار آسیبی همچون اسراف می‌شوند.
در برخی جوامع، امکانات در شرایطی وارد می‌شود که فرهنگ استفاده از آن وجود ندارد. قرائی مقدم معتقد است، راهکار از میان بردن اسراف، آموزش از خانواده و آموزش و پرورش، طراحی و اجرای قوانین و جریمه‌های متناسب است.
او به برخی آمارها در خصوص میزان مصرف انرژی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر مسئولان ما هم بعضا در سیستم‌ها دچار این آسیب هستند، به این دلیل است که آن‌ها هم در همین فرهنگ زیست کرده و پرورش یافته‌اند، بنابراین آموزش در سنین مدرسه و نوع مواجهه با امکانات در کنار تدوین قانون و برخورد با متخلف، می‌تواند جامعه را از مقوله اسراف برحذر دارد.
منبع: مشرق
کلیدواژه: اعتراضات فرانسه قیمت اسراف آمار مرکز پژوهش های مجلس سازمان جهانی غذا سدهای استان تهران خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت تجمل گرایی مصرف بنزین هزینه ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۸۶۵۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واحد تولید آمونیاک سبز در بندرعباس احداث می‌شود
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس گفت: واحد تولید آمونیاک سبز به‌عنوان سوخت دوستدار محیط زیست در بندرعباس احداث می‌شود.
به گزارش شانا، علیرضا جعفرپور با اشاره به حرکت کشورهای پیشرفته برای بهره‌گیری از انرژی‌های پاک در صنایع، توضیح داد: کشورهایی مانند ژاپن و چین تولید موتورهای آمونیاکی در حوزه بازیابی گازهای هیدروژن را به‌منظور استفاده در صنایع کشتی‌سازی و خودروسازی آغاز کرده‌اند.
وی ادامه داد: هیدروژن گران‌قیمت‌ترین فرآورده حوزه نفت و گاز است که متأسفانه به دلیل پیش‌بینی نکردن برای استفاده از این نوع فرآورده در پالایشگاه، هم‌اکنون حجم عظیمی از این ماده ارزشمند از بین می‌رود.
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس افزود: ازاین‌رو مقدمات احداث واحد تولید آمونیاک به‌عنوان سوختی پاک از هیدروژن در بندرعباس فراهم شده است که در سه سال آینده با بهره‌برداری از این واحد می‌توانیم سالیانه ۵۰۰ هزار تن آمونیاک تولید و همگام با دنیا برای استفاده از انرژی‌های تازه حرکت کنیم.
به گفته جعفرپور، برای تولید سوخت با هیدروژن دو نوع راه وجود دارد که راه نخست ترکیب آن با گازکربنیک و تولید هیدروکربن و بنزین است و راه دوم نیز ترکیب هیدروژن با نیترات موجود در هوا است که سبب تولید آمونیاک خواهد شد.
وی تصریح کرد: همه فرآیند تولید آمونیاک در داخل کشور انجام می‌شود و ساخت این واحد آمونیاک سبز که در دنیا بی‌نظیر خواهد بود نیز از سوی کارشناسان و متخصصان داخلی انجام خواهد شد.
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری این واحد را حدود ۲۵۰ میلیون دلار اعلام کرد و افزود: به‌زودی مقدمات اجرایی آن آغاز می شود.
صادرات روزانه ۵۰۰ تن ال‌پی‌جی
جعفرپور در ادامه با بیان اینکه این شرکت با تأمین ۴۰ درصد بنزین موردنیاز کشور، هم‌اکنون جایگاهی راهبردی در توازن انرژی کشور و منطقه دارد، گفت: متخصصان این پالایشگاه توانستند از هدررفت و سوزانده شدن گاز مایع (ال‌پی‌جی) جلوگیری کنند و اکنون روزانه ۲ هزار تن گاز مایع از این پالایشگاه استحصال و صادر می‌شود و برای کشور ارزآوری دارد.
وی از افزایش ظرفیت یکصدهزار بشکه از استحصال انواع فرآورده‌های نفتی در یک و نیم سال اخیر به‌عنوان یکی از کارهای شاخص پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس خبر داد و یادآور شد: حدود یک هزار و ۴۰۰ تن گاز مایع تولید می‌کردیم اما با تغییرات در واحدهای عملیاتی و راه‌اندازی برخی از پکیج‌های فرآیندی توانستیم این تولید را به یک هزار و ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ تن برسانیم.
صادرات دریایی نفت سفید
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس همچنین با اشاره به راه‌اندازی واحد تصفیه هیدروژنی نفت و گاز در ارتقای جایگاه صادرات فرآورده‌های نفتی ایران و کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت وسایل نقلیه در کشور، بیان کرد: واحدهای تصفیه فرآورده‌های نفتی و گازوئیل در این مجموعه به‌منظور جلوگیری از آسیب‌های محیط زیستی پالایشگاه، به بهره‌برداری رسیدند که نفت سفید و گازوئیل یورو ۵ تولید شد.
جعفرپور تصریح کرد: با تبدیل نفت سفید معمولی به نفت سفید یورو ۵ امکان صادرات دریایی نفت سفید برای نخستین بار فراهم شد.
وی از افزایش ۲۰ درصدی تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در دولت سیزدهم سخن گفت و افزود: روند تولید بنزین در این پالایشگاه پیش از سال ۱۴۰۰ روند کاهشی داشته است اما تولید این پالایشگاه با روی کار آمدن دولت سیزدهم به افزایش ۲۰ درصدی در مدت ۲ سال و به روزانه ۳۹.۵ میلیون لیتر رسید.
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس اظهار کرد: با توجه به ناترازی فزاینده بنزین در کشور و لزوم واردات برای تأمین این محصول، اگر پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس ساخته نمی‌شد، ایران باید ۲۸ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه می‌کرد.
پیشرو در امر محیط‌زیست
جعفرپور با بیان اینکه این پالایشگاه پارسال اقدام‌هایی برای محیط‌زیست انجام داده است گفت: پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس یکی از پالایشگاه‌های پیشرو در امر محیط‌زیست است و با استناد به خروجی آزمایشگاه معتمد سازمان محیط‌زیست، این پالایشگاه در زمره صنایع سبز کشور قرار دارد.
وی ادامه داد: این پالایشگاه در برگزاری همایش‌ها و محافظت از زیست‌کره گنو و پاکسازی ساحل و سواحل نیلگون خلیج‌فارس و جزایر پیشرو بوده است.
مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در این باره به جمع‌آوری ۱۳تن زباله و پلاستیک در سطح کوه گنو، کاشت یک‌صد هزار اصله نهال حرا در سواحل خلیج‌فارس از سوی کارکنان این پالایشگاه اشاره کرد.
گفتنی است پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و بزرگ‌ترین پالایشگاه کشور است و حتی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده بنزین در دنیا شناخته شده است.
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود